Έρευνα & Ανάπτυξη
Η ΠΙΝΔΟΣ επενδύει στην επιστημονική έρευνα σε συνεργασία με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας, καθώς και με ερευνητικούς φορείς όπως το Εργαστήριο Ανοσολογίας του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, τον ΕΛΓΟ Δήμητρα, την Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης, κ.α.
ΝΕΟΒΙΟ - ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Παραγωγή νέων μεταποιημένων προϊόντων κρέατος με εφαρμογή σύγχρονων βιοτεχνολογικών μεθόδων για αύξηση των επιπέδων υγιεινού χρόνου ζωής, μικροβιολογικής ασφάλειας και διατροφικής τους αξίας
Τα νωπά και μεταποιημένα προϊόντα κρέατος, εξαιρουμένων όσων παράγονται με φυσική ή ελεγχόμενη ζύμωση και ωρίμανση, είναι τρόφιμα ιδιαίτερα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν έντονα την ανάπτυξη αλλοιωγόνων και δυνητικά παθογόνων μικροβίων κατά τη διάρκεια της εμπορικής διακίνησης και συντήρησης, ακόμα και σε θερμοκρασίες ψυγείου υπό αερόβιες ή αναερόβιες συνθήκες συσκευασίας. Η μικροβιακή ανάπτυξη υποβαθμίζει σταδιακά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων κρέατος, με τον τύπο της αλλοίωσης να εξαρτάται από το είδος και την εξέλιξη της επικρατούσας μικροβιακής χλωρίδας.
Ως εκ τούτου, αντικείμενο του προτεινόμενου έργου είναι η ανάπτυξη νέων μεταποιημένων προϊόντων κρέατος με εφαρμογή σύγχρονων βιοτεχνολογικών μεθόδων για την αύξηση των επιπέδων υγιεινού χρόνου ζωής, μικροβιολογικής ασφάλειας και διατροφικής τους αξίας.
Οι ειδικοί παραπάνω στόχοι θα επιτευχθούν μέσω της συνδυασμένης χρήσης διαφόρων βιοτικών ή αβιοτικών παραγόντων ελέγχου της μικροβιακής ανάπτυξης στο στάδιο της παρασκευής ή/και της συσκευασίας με τελικό στόχο την παραγωγή νέων ή βελτιωμένων προϊόντων σε βιομηχανική ή βιοτεχνική κλίμακα.
Τόσο οι βιοτικοί (νέες βιοπροστατευτικές οξυγαλακτικές καλλιέργειες) όσο και οι αβιοτικοί (συνδυασμοί αλάτων οργανικών οξέων, βακτηριοσινών, αιθερίων ελαίων, άλλων φυσικών αντιμικροβιακών ουσιών) παράγοντες ελέγχου θα εφαρμοστούν είτε σε ελεύθερη μορφή στη μάζα ή στην επιφάνεια των υπό μελέτη προϊόντων, είτε μετά από ενθυλάκωση εντός της κρεατόμαζας ή/και ακινητοποίηση επί του υλικού «έξυπνης» συσκευασίας για την ελεγχόμενη διάχυση του βιοενεργού παράγοντα ή του συνδυασμού παραγόντων με in situ αντιμικροβιακή δράση.
Η βιομηχανική αυτή έρευνα αποτελεί εμπορική αναγκαιότητα για τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις, σε συνεργασία με δυο ερευνητικούς φορείς, επειδή τα περισσότερα εγχώρια αλλαντικά περιέχουν πολλά χημικά πρόσθετα για την ασφαλή συντήρησή τους, ενώ σημαντικό ποσοστό αυτών είναι μέτριας διατροφικής αξίας, με αποτέλεσμα ο έλληνας καταναλωτής να έχει περιορίσει σημαντικά την αγορά τους την τελευταία πενταετία.
Στόχος είναι η παραγωγή νέων ή βελτιωμένων μεταποιημένων τροφίμων (νωπός κιμάς κοτόπουλου, χωριάτικα λουκάνικα από φρέσκο κρέας κοτόπουλου, ρολό κοτόπουλο, χοιρινά ημίξηρα λουκάνικα, προψημένα προϊόντα κοτόπουλου) που θα διακρίνονται από υψηλά επίπεδα ολικής ποιότητας και ασφάλειας με βάση την κατάλληλη διαχείριση της μικροβιακής τους οικολογίας με βιοτεχνολογικές-βιοπροστατευτικές μεθόδους.
ΠΡΟΠΤΗΝΟ - ΒΙΟΑΝΑΤΡΟΦΗ
Ανάπτυξη Πρότυπης Μονάδα Βιομηχανικής Πτηνοτροφικής Εκτροφής
Θα σχεδιαστεί και θα κατασκευαστεί Πρότυπη Μονάδα Βιομηχανικής Πτηνοτροφικής Εκτροφής, αποτελούμενη κυρίως από ειδικά διαχωρισμένο θάλαμο εκτροφής πτηνών. Ο θάλαμος θα προσεγγίζει σε δυναμικότητα πτηνοτροφείο παραγωγικής κλίμακας (1000-5000 πτηνών) και θα διαθέτει τουλάχιστον 4 όμοιους υποθαλάμους.
Θα διαθέτει ειδικό εξοπλισμό καταγραφών περιβαλλοντικών και βιολογικών παραμέτρων εκτροφή . Θα χωροθετηθεί και θα σχεδιαστεί σε υψηλά επίπεδα βιοασφάλειας ώστε να μπορέσει να υποστηρίξει ακόμη και δοκιμές με μικροοργανισμούς δυνητικά παθογόνους για τα πτηνά. Θα διαθέτει ειδικούς υποστηρικτικούς χώρους και υποδομές για τις επιστημονικές μελέτες που θα εκπονούνται εκεί.
Οι δυνατότητες πειραματικών εκτροφών θα περιλαμβάνουν πεδία όπως η διατροφή των πτηνών, κτηνιατρικές μελέτες βελτίωσης της υγείας και της ευζωίας των πτηνών, μελέτες τεχνικών και συστημάτων διαχείρισης εκτροφής, βελτίωση απόδοσης εκτροφών, μελέτες σε σμήνη αναπαραγωγής πτηνών, περιβαλλοντικό αποτύπωμα εκτροφής, βελτίωση μεθόδων υγιεινής-απολύμανσης, κ.α..
Συμπληρωματικό αντικείμενο του έργου, αποτελεί η βελτίωση της διεργασίας κομποστοποίησης στα υφιστάμενα πτηνοτροφεία και στη συνέχεια η βελτιστοποίησή της στη Μονάδα Κομποστοποίησης της πρότυπης μονάδας βιομηχανικής πτηνοτροφικής εκτροφής. Η προτεινόμενη βελτίωση θα έχει ως στόχο την παραγωγή ενός ποιοτικού προϊόντος κομπόστ.
Θα αναπτύσσονται συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και αντίστοιχα Ερευνητικά Ιδρύματα της χώρας. Θα μπορεί να υποστηρίξει πανεπιστημιακές και τεχνολογικές σχολές στην έρευνα.
ΗπειρΟΡΝΙΣ
Συμβολή στην προάσπιση της υγείας και ευζωίας των ορνίθων και της δημόσιας υγείας
Η πτηνοτροφία αποτελεί τον πλέον δυναμικό κλάδο της ελληνικής κτηνοτροφίας. Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την πτηνοτροφία είναι συγκεντρωμένες σε μεγάλο βαθμό στην Ήπειρο (σχεδόν το 50% της ελληνικής παραγωγής), συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη και την ευημερία της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.
Τα λοιμώδη νοσήματα, όπως η γρίπη, η ψευδοπανώλη και η καμπυλοβακτηρίωση, αποτελούν τις σημαντικότερες απειλές για τη συστηματική πτηνοτροφία. Συγκεκριμένα, η γρίπη και η ψευδοπανώλη είναι από τα πιο μεταδοτικά ιογενή νοσήματα των πτηνών.
Η σημασία τους είναι πολυσήμαντη, διότι προκαλούν σημαντική θνητότητα στα πτηνά, αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και επηρεάζουν τις εμπορικές συναλλαγές τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Πηγή μόλυνσης είναι τα άγρια και μεταναστευτικά πτηνά, ενώ οι εκτροφές ινδορνίθων και αβγοπαραγωγών ορνίθων, καθώς και τα οικόσιτα πτηνά αποτελούν σημεία υψηλού κινδύνου.
Ένας ακόμη σημαντικός κίνδυνος για τη συστηματική πτηνοτροφία και τη δημόσια υγεία είναι η καμπυλοβακτηρίωση. Αποτελεί την πιο συχνή τροφιμογενής νόσος του ανθρώπου, με κυριότερη πηγή μόλυνσης τις εκτροφές ορνιθίων.
Επίσης, τα στελέχη Campylobacter spp. που απομονώνονται από τα ορνίθια έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά, δυσχεραίνοντας την αντιμετώπιση της στον άνθρωπο. Στα ορνίθια, η νόσος είναι συνήθως ασυμπτωματική. Ωστόσο, πολλές φορές εκδηλώνουν διάρροια, καθυστέρηση της ανάπτυξης και θνητότητα, γεγονός που υποβαθμίζει σε σημαντικό βαθμό την υγεία και την ευζωία τους.
Κύριος στόχος του έργου είναι η συμβολή στην πρόληψη των παραπάνω παθολογικών καταστάσεων αφενός μέσω της ανάπτυξης ενός δικτύου πτηνών-μαρτύρων για την έγκαιρη διάγνωση και την λήψη των απαιτούμενων μέτρων για την πρόληψη της γρίπης των πτηνών ή/και της ψευδοπανώλης, και αφετέρου με την εξυγίανση του πόσιμου νερού για την πρόληψη της καμπυλοβακτηρίωσης.
Αυτό θα συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας και ευζωίας των ορνιθίων, καθώς και στην παραγωγή υγιεινών, ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων φιλικών προς το περιβάλλον με υψηλή προστιθέμενη αξία με το χαμηλό κόστος, χωρίς τον κίνδυνο ύπαρξης καταλοίπων.
ΗΛΙΟ-ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Κωδικός έργου: Τ2ΕΔΚ-02279
Φωτοσυνθετικές καλλιέργειες μικροφυκών για την αειφόρο παραγωγή προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας για τον άνθρωπο, τα ψάρια και τα ζώα.
Τα μικροφύκη έχουν τη δυνατότητα να γίνουν μια νέα πηγή βιοδραστικών μορίων, ειδικά για όσους επιθυμούν να βελτιώσουν τη θρεπτική και λειτουργική ποιότητα της ανθρώπινης ή ζωικής τροφής.
Οι καταναλωτές σε όλο τον κόσμο κατευθύνονται προς τα «λειτουργικά τρόφιμα» ως έναν τρόπο διατήρησης και βελτίωσης της ευημερίας τους. Αρχίζουν να αναζητούν όχι μόνο προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη, αλλά και τρόφιμα που θεωρούνται φυσικά ή με συστατικά που προέρχονται από φυσικές πηγές, σε αντίθεση με συνθετικά παραγόμενα συστατικά. Οι καταναλωτές αναζητούν προϊόντα διατροφής που θα τους βοηθήσουν να αποτρέψουν και να καταπολεμήσουν τις ασθένειες, να αυξήσουν την ενέργεια και την ευεξία τους και να τους βοηθήσουν να αυξήσουν τη διάρκεια μιας υγιούς και παραγωγικής ζωής. Σε αυτό το πνεύμα, οι επιστήμονες τροφίμων αναζητούν στα μικροφύκη μια νέα πηγή για υγιεινή διατροφή και βιοδραστικά συστατικά.
Τα μικροφύκη είναι οργανισμοί που υπάρχουν ακόμη και πριν την εμφάνιση του ανθρώπου, ωστόσο μόνο τις τελευταίες δεκαετίες έχουν παραχθεί και διατεθεί στο εμπόριο ως συμπληρώματα διατροφής. Η δυναμική τους όμως είναι πολύ μεγαλύτερο από τις τρέχουσες εφαρμογές. Η αποδοχή της χρήσης βιομάζας μικροφυκών ή βιομορίων που εξάγονται από αυτά έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη διαφόρων καινοτόμων προϊόντων διατροφής εμπλουτισμένων με μικροφύκη ή τα προϊόντα επεξεργασίας αυτών. Μέχρι στιγμής όμως, η εμπορική διάθεση των προϊόντων αυτών είναι περιορισμένη. Συνεπώς, υπάρχει ανεκμετάλλευτο έδαφος για τον τομέα των τροφίμων.
Από την άλλη πλευρά, τα μικροφύκη παρέχουν μια σημαντική άμεση ή έμμεση πηγή τροφοδοσίας για τα πρώιμα αναπτυξιακά στάδια πολλών εκτρεφόμενων ψαριών και ζώων. Διαφορετικά στελέχη μικροφυκών ποικίλουν ως προς την αποτελεσματικότητά τους εντός των τυποποιημένων ζωοτροφών, αν και υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις καλών θρεπτικών ιδιοτήτων για την προώθηση της βιομάζας τους ως πηγής μικροθρεπτικών συστατικών ή ως ζωοτροφής. Το υψηλό κόστος της βιομάζας των μικροφυκών σε σύγκριση με τις συμβατικές μέχρι τώρα ζωοτροφές περιορίζει επί του παρόντος την εμπορική τους χρήση. Επιπλέον, η χημική σύνθεση των μικροφυκών δεν είναι εγγενώς σταθερός παράγοντας, αλλά ποικίλει μεταξύ των στελεχών και των μεθόδων καλλιέργειάς τους ενώ επηρεάζεται σημαντικά από περιβαλλοντικές παραμέτρους όπως θερμοκρασία, pH, σύσταση του μέσου ανάπτυξης, έκθεση σε φως και ανάδευση, τον τρόπο καλλιέργειας σε ανοιχτές δεξαμενές ή σε κλειστούς βιοαντιδραστήρες, σε εσωτερικούς ή εξωτερικούς χώρους κλπ..
Αυτές οι παράμετροι μπορούν να ελεγχθούν με τέτοιο τρόπο ώστε ο μεταβολισμός των μικροφυκών να ευνοήσει μια υψηλή παραγωγή της συγκεκριμένης ένωσης εμπορικού ενδιαφέροντος, όπως λιπαρά οξέα, πρωτεΐνες, αντιοξειδωτικά κ.α. Το κατά πόσο η βιομάζα των μικροφυκών θα υιοθετηθεί στο μέλλον ως ζωοτροφή για την προμήθεια πρωτεϊνών και ενέργειας στις ζωοτροφές ή θα παραμείνει μόνο ως συμπλήρωμα, θα εξαρτηθεί από τη διαθεσιμότητα βιομάζας, τη σύνθεση και το κόστος. Ο σημερινός παγκόσμιος στόχος για την παραγωγή βιοκαυσίμων από τα μικροφύκη προσφέρει μια βασική ευκαιρία για τη μετατόπιση των υφιστάμενων δομών προσφοράς και κόστους της βιομάζας υπέρ των ζωοτροφών, μέσα σε ένα ολοκληρωμένο βιοδιυλιστήριο. Ωστόσο, η έννοια του βιοδιυλιστηρίου συνεπάγεται την επίτευξη υψηλότερης παραγωγικότητας και καλύτερης ανάκτησης της παραγόμενης βιομάζας. Αυτό από μόνο του αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για τους μηχανικούς. Οι προκλήσεις όμως δεν αφορούν μόνο τους μηχανικούς, οι επιστήμονες τροφίμων έχουν και αυτοί να υπερπηδήσουν τα δικά τους εμπόδια αναφορικά με τη χρήση των μικροφυκών είτε στην ανθρώπινη διατροφή είτε στη ζωοτροφή/ιχθυοτροφή.
Το έργο ΗΛΙΟΔΙΑΤΡΟΦΗ, ταυτιζόμενο με όλους τους παραπάνω προβληματισμούς και αναγνωρίζοντας στο σύνολό τους όλες τις προκλήσεις, φιλοδοξεί να υποστηρίξει τις τεχνολογικές δυνατότητες των μικροφυκών, ως αναξιοποίητο πόρο που αναμένει να αξιοποιηθεί και να προσδώσει τη διατροφική του αξίας για τον άνθρωπο, τα ψάρια και τα ζώα.
Green Poultry 2
Η παραγωγή ορνίθειου κρέατος σε βιομηχανική κλίμακα, πρέπει να παραμείνει ανταγωνιστική στην παγκόσμια αγορά και να μειώσει τις δυσμενείς περιβαλλοντικές της επιδράσεις.
Η ερευνητική πρόταση στοχεύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των συμμετεχουσών επιχειρήσεων, καθώς και στην προώθηση της καινοτόμας επιχειρηματικότητας μέσω της παραγωγής ορνίθιου κρέατος χωρίς τη χρήση αντιβιοτικών ουσιών, ούτε ακόμη και για θεραπευτικούς σκοπούς, η οποία θα επιτευχθεί μέσω ενός καινοτόμου συστήματος παραγωγής κοτόπουλων κρεοπαραγωγής μειωμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Ειδικότερα, θα μελετηθούν και θα εφαρμοστούν διαχειριστικά και διατροφικά μέσα τα οποία θα αντικαταστήσουν πλήρως τη χρήση αντιβιοτικών ουσιών στην εκτροφή των ορνιθίων, όπως και πρότυπα μέσα διαμόρφωσης άριστων περιβαλλοντικών συνθηκών εκτροφής, κτιριακών καινοτομιών και βιοασφάλειας, με τη δημιουργία πρότυπου πτηνοτροφείου 1000 κοτόπουλων κρεοπαραγωγής, οδηγώντας στην παραγωγή ενός καινοτόμου τελικού προϊόντος με επιστημονική τεκμηρίωση ως «πράσινο κοτόπουλο ελεύθερο χρήσης αντιβιοτικών».
Παράλληλα, το ερευνητικό έργο θα προσδιορίσει με επιστημονικό τρόπο και θα προτείνει ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας της εκτροφής και του παραγόμενου κοτόπουλου, με συνδυασμό χρήσης ωμικών τεχνολογιών, εξέτασης του μικροβιώματος και προσδιορισμού γονιδίων ανθεκτικότητας βακτηρίων (πεπτικού συστήματος και σφάγιου ορνιθίων) έναντι των αντιβιοτικών, με προσδιορισμένη την ακριβή μεθοδολογία ανάπτυξης.
